دراز گودال ماریانا، زیستگاه ترسناکترین مخلوقات دریایی (قسمت دوم) - کاناداکو

دراز گودال ماریانا عمیق ترین نقطه اقیانوس های دنیا، در حقیقت زاده یک موقعیت زمین شناختی وسیع و قابل توجه است. گودالی وسیع و پهناور که قله اورست در برابر عظمتش، سر تعظیم فرود می آورد.

اما این جاذبه طبیعی شگفت انگیز به دلیل موقعیت خاص خود تقریبا ناپیدا و در هاله ای از رمز و راز نهاده شده است. در نتیجه به نظر می رسد بشر بدون تجهیزات یاریی، همچنان از درک موقعیت و شرایط حاکم بر این دنیای پنهان در تاریکی بی اطلاع باقی خواهد ماند.

اما گودال ماریانا چگونه شکل گرفته است؟ به نظر می رسد برخورد دو صفحه تکتونیکی زمین (زمین ساخت صفحه ای) عامل شکل گیری این گودال بوده است. وقتی این دو صفحه به یکدیگر برخورد کردند، در اثر فشار حاصل و حرکت آرام، هر دو لبه به سمت پایین فشرده شده و شکلی شبیه به حرف V انگلیسی به خود گرفتند. این امر باعث شکل گیری دره ای متفاوت در سیاره ما شد.

این مکان برای مدت ها از دورنمایی عجیب و ناشناخته برخوردار بود و دانشمندان تقریبا هیچ ایده ای در خصوص چگونگی شرایط حاکم بر این محیط و البته اشکال به جای مانده حیات در آنجا نداشتند. نور خورشید در عمق بیش از هزار متری دیگر قادر به نفوذ به محیط نیست و در نتیجه به نظر نمی رسید شکلی از حیات در این منطقه به جای مانده باشد.

از سوی دیگر همین مسئله زمینه ساز کمبود مواد غذایی در دسترس آبزیان بود. اما در نهایت کشفیات اعماق اقیانوس نشان داد که برخلاف تصورات ما، آبزیان راهی برای سازگاری با شرایط حاکم بر محیط پیدا نموده و همچنان به حیات خود ادامه داده اند. هرچند این سازگاری منشأ تغییرات عجیب و ترسناکی در ظاهر آن ها شده است.

در بخش پیشین این مطلب شما را با شماری از جلوه های ترسناک حیات در دراز گودال ماریانا آشنا کردیم. در ادامه با معرفی دیگر مخلوقات مخوف این دنیا پوشیده در تاریکی همراه شما عزیزان هستیم.

دیو کوسه (Goblin Shark)

یکی از ویژگی های شاخص و قابل توجه دیو کوسه فرم آرواره و دهان این جانور عجیب و البته ترسناک است. یک برآمدگی پهن و پوزه مانند و بعلاوه 31 تا 42 ردیف دندان کوتاه و 35 تا 53 ردیف دندانی فوقانی تیز که همگی از آرواره هایی ترسناک بیرون زده اند.

فرم کشویی دهان کوسه امکان حرکت آرواره ها به سمت بیرون را فراهم و شکار را برای آن ها آسان نموده است. این کوسه ها از طریق حس بویایی و نیز درک پالس های الکتریکی ایجاد شده از طریق شکار، به آرامی به طعمه نزدیک شده و در زمانی که قربانی کاملا از شرایط خود ناآگاه است، آن را به دام انداخته و نوش جان می نمایند. دیو کوسه ها از جمله مخلوقات نادر اقیانوس ها بوده و نشانه های اندکی از حضور آن ها در دست است.

ماهی مرکب خون آشام (Vampire Squid)

ماهی مرکب خون آشام آخرین عضو به جای مانده از راسته Vampyromorphida بوده و نکات مشترک بسیاری با دیگر ماهیان مرکب و اختاپوس ها دارد. همانند دامبو، این ماهی نیز دارای گوش هایی باله مانند است که در امر شنا کردن به او یاری می نمایند. بعلاوه بدن ژله مانندش به ماهی اجازه می دهد تا با سرعت بیشتری در آب حرکت کند.

پره های بزرگی اطراف سر جانور را احاطه نموده است که در پایان به شاخک هایی ختم می گردد که از طریق تعداد زیادی دندان تیز میخ مانند پوشیده شده و وظیفه دفاع از جانور را بر عهده دارند. به همین دلیل این موجود لقب خون آشام را از آن خود نموده است. بعلاوه بزرگترین چشم در میان ساکنان آبزی این کره از آن این ماهی مرکب است.

بدن ماهی مرکب خون آشام با فتوفورها پوشیده شده که به ماهی اجازه می دهند الگوهای نورانی متفاوتی را به نمایش گذاشته و شکار خود را گیج کند. از سوی دیگر وقتی خون آشام شناگر ما احساس خطر می نماید، از ترفند جالب توجهی برای نجات خود استفاده می نماید. در زمان خطر او نوارهای بین شاخک ها را روی سرش کشیده و زیر آن پنهان می گردد.

ماهی ژله ای غول پیکر (Granrojo Jellyfish)

در نزد محققان این ماهی به خاطر جثه بزرگ و جالب توجه اش به عنوان Big Red شناخته می گردد، هر چند که در ابتدا کاشفان اش آن را زشت گنده نامیدند. برای نخستین بار در اواسط دهه 1990 این آبزی جالب توجه شناسایی شده و در سال 2003 به عنوان یک گونه نو طبقه بندی شد.

این ماهی برخلاف دیگر ژله ماهی ها به جای شاخک دارای بازوهای دهانی بوده و بعلاوه فاقد بدنی شفاف است. تعداد این بازوها مقادیر متفاوتی بوده و معمولا یکسان نیست. این ژله ماهی غول پیکر در عمق بین 600 تا 1500 متری زندگی نموده و ابعاد بدنش گاهی تا قطر 76سانتی متر هم می رسد.

ماهی چشم بشکه ای (Barreleye Fish)

کافی است نگاهی به سر این ماهی انداخته تا دلیل این نام گذاری عجیب را دریابید. شاید برای تان جالب باشد که بدانید آنچه در وهله نخست شبیه به چشم ماهی به نظر می رسد، در واقع سوراخ های بینی است! بله، تعجب نکنید. چشم ماهی ما آن دو کره سبزرنگی است که داخل بخش گنبدی شکل و شفاف داخل سر واقع شده اند.

با این حساب جای تعجب نیست اگر بگوییم این ماهی عجیب مستقیما از دل فیلم های علمی تخیلی به دنیای ما وارد شده است. چشم های منحصربه فرد و عجیب این گونه از قضا فوق العاده حساس بوده و موهبتی بی نظیر هستند. چشمانی که قادر به تشخیص شکار حتی در تاریک ترین بخش های اعماق اقیانوس هستند. این گونه بعلاوه دارای باله های مسطحی است که اجازه می دهد ماهی چشم بشکه ای بدون احتیاج به حرکت کردن در آب شناور باقی بماند.

شیطان دریا (Black Seadevil Anglerfish)

اگر ظاهر این ماهی چندان برای تان غریبه نیست، جای تعجب ندارد. احتمالا این ماهی را از داستان مارلین و دوری در انیمیشن محبوب دیزنی یعنی در جست و جوی نمو دیده باشید. ماهی انگلر یا شیطان دریایی سیاه رنگ یک ماهی شکارچی مخوف است که همانند دیگر ماهیان شکارچی این منطقه دارای یک برآمدگی بیرون زده از بخش فوقانی سر است که طعمه نامیده شده و درخشان است.

شیطان داستان ما از این بخش نورانی همانند فانوسی درخشان استفاده و شکار را به سمت خود جذب می نماید. سپس با حرکتی ناگهانی آن را در میان آرواره های بزرگ و قدرتمند خود به دام انداخته و نوش جان می نماید. دهان این گونه ماهی بسیار بزرگ است و به همین دلیل آن ها قادر هستند شکارهایی حتی بزرگ تر از خود را نیز به راحتی ببلعند.

Viperfish

افعی ماهی ها به لطف دندان های بزرگ و ترسناک خود شهرتی به دست آورده اند. دندان هایی که روی بخش پایانیی آرواره ماهی نهاده شده به میزان ای بزرگ هستند که به راحتی داخل دهان ماهی جا نمی شوند

آن ها هم از همان حیله معمول شکارچیان اعماق اقیانوس برای به دام انداختن شکار استفاده می نمایند. در واقع روی بخش پشتی بدن ماهی فتوفورهایی وجود دارد که شکار را جذب خود نموده و آن را گیج می نماید. دانشمندان معتقد هستند افعی ماهی می تواند به سرعت به شکار نزدیک شده و با آرواره های قدرتمند خود به آن ضربه بزند. افعی ماهی ماده بعلاوه می تواند بدون تحرک در آب شناور شده و با تکان دادن بخش نورانی قسمت فوقانی سرش، وعده غذایی بعدی را به سمت سفره راهنمایی کند.

کوسه چین دار (Frilled Shark)

کوسه های چین دار یا کوسه لبه دار را باید از عجایب این دنیا تیره و تار دانست. این نوع کوسه دارای بدنی دراز و باریک است که باعث شده درمجموع این کوسه بیشتر به یک مارماهی باله دار شباهت داشته باشد. از این نوع کوسه به عنوان فسیل زنده یاد می گردد، چراکه آن ها متعلق به گونه هایی هستند که در طول سالیان دراز تغییرات اندکی نموده و تا به امروز به جای مانده اند.

دهان یک کوسه چین دار دست کم دارای 25 ردیف دندان است، با این حال به باور دانشمندان این گونه برخلاف دیگر انواع کوسه ها روش دیگری را برای شکار کردن برگزیده که به روش شکار مارها شباهت بیشتری دارد. دانشمندان بعلاوه دریافتند جنس ماده این کوسه می تواند جنین خود را بین سه تا سه سال و نیم در رحم حفظ کند.

Benthocodon

ژله ماهی فوق در آب های عمیق سکونت داشته و از جمله حیوانات عجیب و حیرت انگیز گودال ماریانا است. به لطف برخورداری از چیزی حدود هزار تا دو هزار شاخک کوچک، این ماهی می تواند به سهولت و با سرعت در اعماق اقیانوس جابه جا گردد.

آن ها در نهایت می توانند به قطری معادل چهار سانتی متر برسند، در نتیجه در شمار ژله ماهی های کوچک جای دارند. این نوع ژله ماهی دارای ساختاری زنگ مانند و البته شفاف است که کارکردی درونی داشته و اغلب به رنگ قرمز قابل مشاهده است. به باور دانشمندان این ساختار به نوعی شکار خورده یا هضم شده داخل بدن ژله ماهی را پوشش می دهد.

Football Fish

فوتبال فیش یکی از اعضای خانواده ای بزرگ با گونه های متعددی است که در زمره ماهیان شکارچی ساکن اعماق اقیانوس ها قرار دارند. این ماهی اغلب در آب های منطقه ها استوایی و نیمه استوایی همانند اقیانوس اطلس، آرام و هند زندگی می نماید.

جنس ماده این ماهی در مقابل سر خود دارای یک فانوس درخشان است که از آن به عنوان عاملی برای جلب توجه شکار استفاده می نماید. این فانوس درخشان نور خود را مدیون نوعی باکتری ویژه است. ماهی ماده این فانوس را به آرامی در فضای تیره و تار اعماق اقیانوس به جلو و عقب حرکت می دهد تا توجه شکار را جلب نموده و او را به خود نزدیک کند. وقتی شکار در محدوده مورد نظر نهاده شد، صیاد حیله گر مایعی درخشان (لومینسان) را به سمت صید شلیک می نماید که باعث نابینا شدن شکار می گردد. صید بی دفاع اکنون خیلی راحت طعمه شکارچی ما می گردد که آن را به طور کامل در دهان بزرگ خود جای داده و یک جا می بلعد.

بدن ماهی ماده می تواند نهایت تا 60 سانتی متر طول داشته باشد، این در حالی است که جنس نر معمولا از میزان کوچکتری (4 سانتی متر) برخوردار است. از سوی دیگر رفتار فراوری مثلی این گونه از ماهیان اعماق اقیانوس نیز خاص و منحصربه فرد است. از آنجایی که این ماهی در اعماق اقیانوس و در تاریکی مطلق زندگی می نماید، در پیدا کردن جنس مخالف مشکلاتی دارد. به همین دلیل ماهی نر به بدن ماهی ماده چسبیده و هر دو با هم بزرگ می شوند. در موعد جفتگیری ماهی ماده ماهی نر را بلعیده و این گونه بقای خود را تضمین می نمایند.

نظر شما در خصوص امکان برگزاری سافاری در یکی از متفاوت و شاید ترسناک ترین نقاط این سیاره چیست؟ اگرچه این مخلوقات در اعماق بسیار زیاد اقیانوس زندگی می نمایند و شانس تماشای آن ها برای افراد عادی بسیار بسیار اندک است، اما اگر با یکی از آن ها روبرو شوید، چه واکنشی از خود نشان خواهید داد؟ راستی، مخلوق ترسناک موردعلاقه شما کدام بود؟ مسرور می شویم نظرات خود را با ما نیز در میان بگذارید.